Ένθετο τέχνης 127

Ὁ ναὸς τοῦ Ἁγίου Συμεὼν στὸ Τάλλιν


Ὁ καθεδρικὸς ναὸς τοῦ Τάλλιν εἶναι ἀφιερωμένος στὸν δίκαιο Συμεὼν καὶ στὴν προφήτιδα Ἄννα. Ἡ ἀνοικοδόμησή του ἀπὸ ρώσους ναυτικούς (1752-1755) συμπίπτει μὲ τὴν ἔκρηξη τῆς περιαστικῆς ἀνοικοδόμησης στὸ Τάλλιν μετὰ τὸν Βόρειο Πόλεμο (1700-1721). Σύμφωνα ὅμως μὲ τὸν θρύλο, οἱ ἐπιζήσαντες ἀπὸ ἕνα φοβερὸ ναυάγιο κατασκεύασαν πρῶτα ἕνα μικρὸ ξωκλήσι καὶ ἀργότερα, πάνω σὲ τεχνητὲς προσχώσεις –μπαζώματα– ἔχτισαν ξύλινο ναό, εἰς ἀνάμνησιν καὶ ὡς εὐχαριστία. Στὴν κατασκευὴ χρησιμοποιήθηκαν σανίδες καὶ ξάρτια ἀπὸ τὸ ἄτυχο καράβι. Γιὰ πολλὰ χρόνια ὁ ναὸς ἦταν γνωστὸς καὶ ὡς ἡ ἐκκλησία στὸν κόλπο τοῦ Ναυαρχείου.

Λόγω τῆς ξύλινης κατασκευῆς ἔγιναν κατὰ καιροὺς ἐκτεταμένες ἀνακατασκευές (1827 καὶ 1870). Τὸ μέγεθος τοῦ ναοῦ, ἡ νότια ὄψη καὶ τὸ σταυροειδὲς σχῆμα στὴ βάση, τὸ καμπαναριό, ἡ ἔξαρση τοῦ κεντρικοῦ τμήματος τῆς στέγης καὶ ὁ κρεμμυδοειδὴς τροῦλλος ἀνάγονται στὴν ἐποχὴ αὐτή. Τὸ 1919 ἔγινε ἐσθονικὴ ἐνορία μὲ 450 ἐνορίτες, ἡ ὁποία εἶχε πολλὲς δράσεις, μεταξὺ ἄλλων ὁμάδα θεάτρου καὶ ἑκατονταμελῆ χορωδία, πρόδρομο τῆς φημισμένης ἐσθονικῆς χορωδίας Helila.

Ὁ ναὸς ἀλλάζει ὄψη καὶ δραστηριότητες κατὰ τὴν σοβιετικὴ περίοδο. Τὸ 1963 ἐθνικοποιεῖται. Ὁ τροῦλλος καὶ τὸ καμπαναριὸ κατεδαφίζονται, ἐνῶ τὸ τέμπλο καὶ τὰ ἱερὰ σκεύη μεταφέρονται στὸν ρωσικὸ μητροπολιτικὸ ναὸ Ἀλέξανδρος Νιέφσκυ. Τὸ 1970 μετατρέπεται σὲ γυμναστήριο καὶ τὸ 1987 παραχωρεῖται σὲ πεντηκοστιανὴ ἐνορία. Τὸ 1999 μὲ πρωτοβουλία τοῦ μητροπολίτη Στέφανου καὶ τὴν ὑποστήριξη τοῦ Ἐσθονικοῦ Ὑπουργείου Πολιτιστικῆς Κληρονομιᾶς, ἄρχισε ἡ διαδικασία ἐπανάκτησης τοῦ ναοῦ. Ἀποτελεῖ μνημεῖο ἀρχιτεκτονικῆς κληρονομιᾶς, γιατὶ εἶναι ἀπὸ τοὺς ἐλάχιστους ξύλινους ναοὺς ποὺ διασώζονται.

Σήμερα ὁ ναὸς δὲν βρίσκεται, βέβαια, ἀκριβῶς ἐκεῖ ποὺ οἱ θαλασσοδαρμένοι ναυαγοὶ εἶχαν προσαράξει, ἐκεῖ ποὺ ἔσκαγε τὸ κύμα. Οἱ φυσικὲς προσχώσεις ἔκαναν τὴ δουλειά τους. Βρίσκεται, ὅμως, κοντὰ στὸ λιμάνι τοῦ Τάλλιν. Κατευόδιο καὶ καλωσόρισμα στὰ καράβια ποὺ πᾶνε καὶ ἐπιστρέφουν. Ἐξωτερικὰ ἔχει πλήρως ἀποκατασταθεῖ. Καὶ μπαίνοντας στὸ ναὸ νοιώθεις ὅπως ὅταν βγαίνεις στὸ λιβάδι. Εὐρύχωρα καὶ φωτεινά.

Στὸ καμπαναριὸ ἐκτίθενται ἔργα ἐσθονικῆς ἐκκλησιαστικῆς καὶ λαϊκῆς τέχνης. Μικροὶ καὶ μεγάλοι, παλαιὰ καὶ νέα μέλη συνθέτουν μιὰ ἐνορία ὀλιγάριθμη μὲν ἀλλὰ ζωντανὴ καὶ φιλόξενη. Ἀποφασισμένη νὰ ταξιδεύει μὲ τὸ Καράβι ποὺ ναυπηγήθηκε ἀπὸ τὰ ξύλα ἐκείνου τοῦ ναυαγίου.

ΖΩΗ ΠΛΙΑΚΟΥ-ΝΙΚΑ

Όλα τα ένθετα τέχνης: