Ένθετο τέχνης 94
Ψηφιδωτό της Πομπηίας
Οι ανασκαφές στην Πομπηία έφεραν στο φως, εκτός των άλλων, μεγάλα σύνολα ψηφιδωτών δαπέδων του 1ου αι. π.Χ. Με πολύχρωμες ψηφίδες απέδιδαν γεωμετρικά θέματα, πορτραίτα αλλά και μεγάλες ζωγραφικές συνθέσεις. Η τέχνη αυτή –που είχε γνωρίσει μεγάλη ακμή στα ελληνιστικά χρόνια– δεν έχει τίποτα να ζηλέψει σε χρωματικούς τόνους και σύνθεση από τα αντίστοιχα έργα ζωγραφικής. Αυτό το μικρό κομψοτέχνημα (41x43 εκατοστά) είναι ακέραιο και πλήρως διασωσμένο από την καταστροφή που προκάλεσε ο Βεζούβιος. Πάνω αριστερά έχει την υπογραφή του Διοσκουρίδη («Διοσκουρίδης Σάμιος εποίησε») και βρέθηκε στη Βίλλα Cicero που ανακαλύφθηκε στην Πομπηία, το 1763, έξω ακριβώς από την Πύλη του Hercolaneum.
Τούτο το επιδαπέδιο ψηφιδωτό, επηρεασμένο από την ελληνιστική τέχνη, απεικονίζει περιοδεύοντες μουσικούς να παίζουν μουσική με διάφορα μουσικά όργανα όπως δίαυλο, ταμπουρίνο, κρουστά. Το μικρό αγόρι στα αριστερά παίζει ίσως το γνωστό πνευστό «κέρας» ή τον Φοινικικό αυλό. Αναπαρίσταται προφανώς μια σκηνή από τις κωμωδίες του Μενάνδρου που παίζονταν στις τελετές της Κυβέλης. Ένας μεγάλος αριθμός από μικροσκοπικές ψηφίδες της τάξης των 2 χιλιοστών έχουν χρησιμοποιηθεί, και μόνο από πολύ κοντά καταλαβαίνει κανείς ότι πρόκειται για ψηφιδωτό κι όχι για ζωγραφική. Από τις σκιές που διακρίνονται βλέπουμε πως ο καλλιτέχνης χρησιμοποιεί το φως που έρχεται από δεξιά για να δώσει την αίσθηση του βάθους.
Τα περισσότερα από τα ψηφιδωτά της περιοχής βρίσκονται τώρα στο μουσείο της Νάπολης και είναι τα εντυπωσιακότερα. Θαυμάζει ο θεατής την υπομονή του καλλιτέχνη, την λεπτομέρεια και την αρτιότητα που έχει το έργο του. Εκεί βρίσκεται και το εξαιρετικό ψηφιδωτό με τον Μ.Αλέξανδρο στη μάχη, όπως και άλλα θαυμάσια θέματα παρμένα από την φύση.
ΔΗΜΗΤΡΑ ΨΥΧΟΓΥΙΟΥ