Ένθετο τέχνης 124

Δίπτυχο: Δάσκαλος καὶ Μαθητής
Νικάγγελος Λέπουρας – Ἐμμανουὴλ Καβαλλάρης

Χριστός, αγ Νικόλαος

Ὁ Δάσκαλος (Νικάγγελος Λέπουρας, 1932-1995), ὅπως καὶ ὁ ἀδελφός του Βασίλειος, πέρασε ἀπὸ τὴν σύντομη αὐτὴ ζωὴ στὴν αἰωνιότητα τοῦ Χριστοῦ ἀφίνοντας σ' ἐμᾶς ὡς παρακαταθήκη ἕνα αὐθεντικὰ ὀρθόδοξο εἰκαστικὸ ἔργο. Πῶς; Ὅπως μὲ κάθε αὐθεντικὸ καλλιτέχνη: Ἀθόρυβα, οὐσιαστικά, ἀγαπητικά. Οἱ εἰκόνες του μεγαλειώδεις στὴν ἁπλότητά τους, αὐστηρὲς στὴν ἱλαρότητα τῶν χρωμάτων τους, οἰκεῖες στὴν δογματικὴ ἀκρίβειά τους, μᾶς κοινωνοῦν μὲ τὸν πιὸ φυσικὸ τρόπο τὴν οὐσία τους ποὺ εἶναι ἡ προσευχὴ τοῦ ἁγιογράφου. Ἡ ζωὴ τοῦ Δασκάλου ἔγινε προσευχὴ καὶ ἡ προσευχή του ἔγινε εἰκόνα, ἕνα ἀγαπητικὸ ἄδειασμα τῆς καρδιᾶς του, μία ὁμολογία πίστης. Αὐτὸ τὸν πλοῦτο τῆς καρδιᾶς του μετέδιδε σὲ ὅσους τὸν πλησίαζαν. Ἡ ζωὴ τῆς προσευχῆς τὸν εἶχε διδάξει ὅτι ἡ τέχνη τῶν εἰκόνων εἶναι δῶρο ποὺ δίνεται δωρεὰν στὶς ἀγαπῶσες καρδίες.

Ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ ἐπάξια νὰ λάβει τὸν τίτλο τοῦ Μαθητῆ, εἶναι ἐκεῖνος ποὺ ἀγάπησε κι ἀφοσιώθηκε στὸν Δάσκαλο ὅσο κανένας ἄλλος, ξεπερνώντας κατὰ πολὺ κι αὐτὸν τὸν δεσμὸ συγγένειας ποὺ εἶχε: ὁ ἁγιογράφος Ἐμ­μανουὴλ Καβαλλάρης. Ὁ Μαθητὴς εὐλογήθηκε ἀπὸ τὸν Θεὸ νὰ μεγαλώσει κοντὰ σ' ἕναν αὐθεντικὸ ἁγιογράφο καὶ νὰ διαμορφώσει ἀπὸ παιδὶ τὸ εἰκονογραφικὸ ἦθος ποὺ δύσκολα συναντᾶς σὲ ὥριμους ἁγιογράφους. Ὁ Δάσκαλός του δὲν τοῦ ἔμαθε ἁπλῶς νὰ ζεῖ μὲ τρόπο φυσικὸ μέσα στὴν τέχνη τῆς εἰκόνας, ἀλλὰ νὰ ἀγαπᾶ μέσα ἀπὸ τὴν εἰκόνα. Στὴν εἰκόνα τοῦ ἁγίου Νικολάου, ἐφέστια εἰκόνα τῶν ἐγκαινίων τοῦ ναοῦ τοῦ ἁγίου στὸ Μαρκόπουλο (2010), ἡ τέχνη τοῦ Μαθητῆ ἀντανακλᾶ τὶς βασικὲς εἰκονογραφικὲς δομὲς τοῦ Δασκάλου: αὐστηρὴ μετωπικότητα, ὑπογράμμιση τῶν δογματικῶν στοιχείων τῆς σύνθεσης, ὅπως ἡ λευκότητα τοῦ ὠμοφορίου – σῆμα τῆς ἀρχιερατικότητας –, ἡ ἀγαπητικὴ ἔκφραση τοῦ προσώπου τοῦ ἁγίου, ἀλλὰ καὶ τοῦ τρόπου ποὺ ἀγκαλιάζει τὸ ναό του.

Κοιτάζοντας τὶς εἰκόνες Δασκάλου καὶ Μαθητῆ μοῦ φέρνουν στὸ νοῦ τὰ λόγια τοῦ Βίκτωρος Οὑγκὼ στοὺς Ἀθλίους: «mais on ne peut pas plus prier trop qu'aimer trop» («μὰ δὲν μπορεῖ νὰ προσευχηθεῖ κανεὶς ὑπερβολικὰ χωρὶς ν' ἀγαπᾶ ὑπερβολικά»).

ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ

Όλα τα ένθετα τέχνης: