Ένθετο τέχνης 122

«Ἡ ἐκκλησία κάτω ἀπὸ τὸ δέντρο» στὴν Καππαδοκία

«Ἡ ἐκκλησία κάτω ἀπὸ τὸ δέντρο» στὴν Καππαδοκία

 

Στὴν Καππαδοκία, στὸ φαράγγι τοῦ Περιστρέμματος, στὴ δυτικὴ ὄχθη τοῦ ποταμοῦ Μελεντὶζ Σουγιού, μπορεῖ κανείς, μετὰ ἀπὸ λίγη πεζοπορία, νὰ ἐπισκεφτεῖ πολλὲς καὶ ἐνδιαφέρουσες ἐκκλησίες καὶ μοναστηριακὰ συγκροτήματα λαξευμένα στοὺς βράχους. Μεταξὺ αὐτῶν καὶ ἡ λαξευμένη στὸ βράχο ἐκκλησία τοῦ προφήτη Δανιὴλ ἢ τῆς Παντάνασσας ποὺ ἔχει καταγραφεῖ ὡς ἡ «Ἐκκλησία κάτω ἀπὸ τὸ δέντρο» (Ağaçaltı Kilisesi). Χρονολογεῖται τὸν 10ο αἰ. Στὸ ἐσωτερικό της, καθὼς τὰ μάτια σου συνηθίζουν στὸν ἤπιο φωτισμό, ἀνακαλύπτεις μὲ περισσὴ χαρὰ νὰ σώζονται ἀρκετὲς τοιχογραφίες. Ἀνήκουν στὴ λεγόμενη ἀρχαϊκὴ ὁμάδα τοιχογραφιῶν (τέλη 9ου καὶ 10ος αἰ.) ποὺ δημιουργοῦν τοπικὰ ἐργαστήρια καὶ ἀπηχοῦν τὰ χαρακτηριστικὰ τῆς ἀγροτικῆς κοινωνίας στὴν ὁποία καὶ ἀπευθύνονται.

Μιὰ ἐκκλησία κάτω ἀπὸ τὸ δέντρο, μιὰ ἐκκλησία ποὺ στεγάζει ὅλη τὴν πίστη στὴν ἀπελευθερωτικὴ χάρη Του. Παίρνουν οἱ μοναχοὶ καὶ τὴ σκαλίζουν στὴν πέτρα. Σκαλίζουν καὶ τὸν τροῦλο της. Κι ἔπειτα, ἀρχίζουν νὰ ζωντανεύουν τὶς μορφὲς ποὺ ξεπηδοῦν μέσα ἀπὸ τὰ ἁγιασμένα ἀναγνώσματα. Ὁ Δανιὴλ στὸ λάκκο τῶν λεόντων, Εὐαγγελισμός, Γέννηση, Φυγὴ στὴν Αἴγυπτο, Ὑπαπαντή, Βάπτιση, Κοίμηση τῆς Θεοτόκου. Τί σημασία ἔχει ἂν κάποιοι μιλοῦν γιὰ κανονικότητα καὶ ζυγίσματα; Ἐκεῖνοι τὰ ζυγιάζουν ὅλα μὲ τὴ δύναμη τῆς καρδιᾶς τους. Μὲ τὴ χαρὰ μικροῦ παιδιοῦ ποὺ ζεῖ τὸν παράδεισο, μὲ τὴν εὐλογία τοῦ γέροντα ποὺ ζεῖ στὴν ἐλευθερία Του. Τὰ χρώματα ἀπὸ τὴν γύρω γῆ, θερμὰ πορτοκαλιά, λαμπερὰ πράσινα, ἐναλλάσσονται μὲ σεμνὲς ὦχρες καὶ φωτερὰ λευκά.

Ὁ τροῦλος, μιὰ μεγάλη ἀγκαλιά, μὲ τὸν Χριστὸ γενειοφόρο καὶ αὐστηρό, στὸ κέντρο δόξας ἀκανόνιστα κυκλικῆς. Φέρεται ἀπὸ τέσσερις ἀγγέλους πρὸς τὸν οὐρανό, σὲ στενὴ συνάφεια μὲ τὸν τύπο τῆς Ἀναλήψεως τῆς Ἁγίας Σοφίας Θεσσαλονίκης. Οἱ τέσσερις ἄγγελοι ἐναλλάσσονται ρυθμικὰ μὲ χοροὺς ἀγγέλων. Καὶ πάλι οἱ χοροὶ ἐναλλὰξ ἀριθμοῦν τέσσερα καὶ πέντε πρόσωπα. Κίνηση, ζωντάνια καὶ δημιουργικὴ ἀφέλεια ποὺ διασώζει τὴ θερμότητα τῆς προσδοκίας μιᾶς ζωῆς ποὺ ὁλοκληρώνει στὸ παρὸν τὴν ἀνάμνηση ἀπὸ τὰ ἔσχατα…

ΒΑΣΩ ΓΩΓΟΥ.

Όλα τα ένθετα τέχνης: